Musée Juif de Belgique

Performance : David Bernstein – Even if it’s not true, it’s well found – 6.06 vanaf 18.30u

De titel Even if it’s not true, it’s well found, is een letterlijke vertaling van de Italiaanse uitdrukking Se non e vero, e ben trovato, wat betekent dat, hoewel een verhaal is verzonnen, het nog steeds de moeite waard is om verteld te worden. Het werk bestaat uit een serie abstracte sculpturen waaruit fictieve verhalen zijn ontstaan. Deze verhalen zijn ontstaan uit gedachten die opkwamen tijdens het observeren van de kunstwerken en onthullen zo een andere ‘waarheid’ over het object.

In het museum worden drie van deze sculpturen gepresenteerd, die geactiveerd zullen worden door verhalen die tijdens de voorstelling worden verteld. Elke sculptuur is gemaakt van verschillende materialen – verschillende houtsoorten, messing en staal – om gevarieerde tastervaringen mogelijk te maken. Hun vormen zijn geïnspireerd op voorouderlijke rituele instrumenten en moderne industriële designobjecten.

Het doel van dit werk is om de kracht van de verbeelding te onderzoeken om verschillende lezingen van hetzelfde object te geven. Het benadrukt de vreemdheid van objecten en viert het idee dat één ding veel dingen tegelijk kan zijn.

Dit evenement maakt deel uit van de performancecyclus “Laboratoire des Rituels“.

In het hart van het project Laboratory of Rituals zetten vier performancekunstenaars – Hilal Aydoğdu, David Bernstein, Barbara Salomé Felgenhauer et Zinaïda Tchelidze – zich in om nieuwe mythologieën te creëren die de wereld opnieuw betoveren.

In dit artistieke laboratorium verkennen deze kunstenaars de diepten van de collectieve verbeelding en wagen ze zich in de meanders van geschiedenis, cultuur en traditie. Ze nodigen ons uit om een duik te nemen in hun artistieke universums, om de doorgangen tussen de zichtbare en onzichtbare wereld over te steken, om nieuwe perspectieven en nieuwe inzichten in de wereld te ontdekken.

Het «Laboratory of Rituals» is meer dan alleen een tentoonstelling. Het is een ruimte voor artistieke verkenning waar interculturele performancekunstenaars elkaar ontmoeten, elkaar bevragen en hun visies op de wereld delen. Het is een oproep om na te denken, ons te verwonderen en nieuwe mythologieën te creëren die ons bestaan nieuw leven inblazen.

Programma :
18.30 uur – Opening
18.30 uur tot 19.30 uur – Voorstelling
19.30 uur – Drink
20.30 uur – Einde

Prijs : PAY WHAT YOU CAN (Aanbevolen prijs : 6€)

Het lichaam van de kunstenaar presenteert zich als een levend altaar, aangeboden voor een moment van reflectie, van meditatie, gebed, verzoek, niet voor een god of heiligen, maar voor de wereld.

In de christelijke religie betekent het aansteken van een kaars het openen van je hart voor God en het opheffen van een gebed tot Hem. Het is ook de manier om uitdrukking te geven aan je gehechtheid aan een bepaalde heilige, door hem een verzoek te sturen of zelfs te bedanken. Een offer begeleidt dit proces.

Hier wordt het ritueel voorgesteld om jezelf in staat te stellen je zorgen, je angst en je verdriet over de wereld te uiten; het is een manier om te reageren op de ecologische wanhoop die we momenteel ervaren.

Deze voorstelling is zowel geïnspireerd door de rituelen van de kunstenaar in een kring van vrouwen om onder andere de zonnewendes en equinoxen te vieren, als door het essay van Joanna Macy, ‘Acting with Environmental Despair’, waarin de vraag wordt gesteld: ‘Kunnen we onze pijn voor de wereld erkennen en ermee leven op een manier die ons bestaan bevestigt en ons vermogen om te handelen vrijmaakt? “.

Een jaar geleden werd een eerste versie van deze voorstelling gepresenteerd tijdens het Trouble festival. In dit kader werden ruim zestig verdrieten aan de voet van het hoofdaltaar geplaatst. Deze anonieme zinnen worden tussen 11 april en 1 september tijdens verschillende gelegenheidssessies naast elkaar gegraveerd op een van de wanden van de tentoonstelling.

Performance vanaf 18.30 uur

Barbara Salomé Felgenhauer (1992, Hoei, België) woont en werkt in Brussel. Als multidisciplinair kunstenaar omvat haar praktijk fotografie, film, performance en installatie. De vraag naar het verhaal en de kracht van woorden en ideeën loopt als een rode draad door haar werk. Ze gebruikt het verhaal zowel als een ervaring van emancipatie en empowerment ten opzichte van gendernormen en stereotypen, als een creatieve kracht van het universum om nieuwe relaties met werelden tot stand te brengen.

Ze behaalde haar diploma aan het fotografieatelier bij ESA Saint-Luc in Luik in 2013 en aan ENSAV La Cambre in Brussel in 2022. Ze behaalde haar masterdiploma met grote onderscheiding en de Prijs van de Stichting Boghossian Stichting 2022 met haar Terrapolis-project.

Gesprek tussen Luc Benhamou en Sonia Wieder-Atherton met muzikale momenten

Chantal Akerman werd in 1950 in Brussel geboren. Haar ouders, oorspronkelijk uit Polen, kwamen in de jaren 1930 naar België. Tijdens de oorlog werd een deel van haar familie gedeporteerd en vermoord in Auschwitz. Het zwijgen dat daarop volgde was een leidraad voor zowel haar werk als filmmaker als haar leven als vrouw.

Sonia Wieder-Atherton en Luc Benhamou willen graag een moment van uitwisseling delen door Chantal Akermans relatie met het Jodendom te bevragen. Een van de vele invalshoeken is haar werk, maar ook enkele van haar standpunten, haar relatie met Bijbelteksten en met het doorgeven aan volgende generaties. De cellostem van Sonia Wieder-Atherton omkadert het gesprek.

LUC BENHAMOU :

Luc Benhamou werd in 1959 in Parijs geboren en studeerde cinematografie aan het Insas in Brussel. Daarna werkte hij als director of photography, maakte hij korte films en bestudeerde het Jodendom. Hij kaderde en/of belichtte alle films van Chantal Akerman tussen 1983 en 1988, waaronder : Les Années 80 (1983) L’homme à la valise (1983), Un jour Pina a demandé (1983), J’ai faim, j’ai froid (1984), Family Business (1984), Golden eighties (1984), Letters Home (1986), Histoires d’Amérique (1988).

SONIA WIEDER-ATHERTON :

Celliste Sonia Wieder-Atherton studeerde aan het Conservatorium van Parijs alvorens haar studie verder te zetten bij Natalia Chakhovskaya aan het Tsjaikovski Conservatorium in Moskou. Op 25-jarige leeftijd keerde ze terug naar Frankrijk, waar ze Chantal Akerman ontmoette. Hun relatie in leven en werk zou voor altijd duren. Hun werelden kwamen samen in filmmuziek en toneelcreaties. Chantal Akerman regisseerde ook verschillende films met SWA, die werken uitvoerde variërend van Monteverdi tot Dutilleux. Hun samenwerking aan de muziek voor “Histoires d’Amérique” gaf aanleiding tot de opname van liturgische Joodse gezangen voor cello en piano.

Programma:

18.00 uur opening

18.30 uur start discussie (ca. 1,5 uur)

20.00 uur einde (geen drink)

Krediet: CINEMATEK Collecties – © Fondation Chantal Akerman

Vier Pesach met ons!

We zijn verheugd jullie uit te nodigen voor een dag van Pesach vieringen op 14 april om 15.00 uur.
Pessa’h, ook wel bekend als Pesach, is een van de drie pelgrimsfeesten van het Jodendom en herdenkt de uittocht van de Hebreeën uit de slavernij in Egypte volgens het Boek Exodus van de Tora. De feestdag roept de notie op van vernieuwing, van vrijheid, en wordt geëerd door middel van een aantal rituelen, waaronder het eten van ongezuurd brood (matza) en de viering van de Pesachmaaltijd.

Programma :

Matzot maken voor kinderen: Onze jonge deelnemers krijgen de kans om deel te nemen aan een workshop matza-brood maken. Ze krijgen de kans om het belang van deze voorouderlijke traditie te ontdekken door hun handen vuil te maken.

Rondleiding door de tentoonstelling “Passage – Textiel & Ritueel”: We nodigen je ook uit voor een rondleiding door onze tentoonstelling “Passage – Textiel & Ritueel”, een fascinerende verkenning van Joods textiel en rituelen.

Dit evenement wordt georganiseerd in samenwerking met het European Jewish Community Centre (EJCC).

Als onderdeel van NOCTURNES opent op 11 april de derde “Passage” tournee in onze Project Space, waarbij je wordt uitgenodigd om de hedendaagse heropleving van geloven en rituelen te verkennen door middel van een programma van unieke voorstellingen.

In de Turkse cultuur geef je iemand je bed, je thuis als je hem of haar welkom heet. Misafirperverlik betekent «gastvrijheid» in het Turks. De term heeft Arabische wortels: «musafir», «safar», wat ook «honger» betekent en «degene die op expeditie gaat».

En Perzische wortels: «parvar» betekent «voeden, opvoeden». Misafirperver betekent dus «hij of zij die zijn of haar gast voedt».

De voorstelling bestaat uit twee delen: «de voorbereiding» en «de maaltijd».
Duur van de voorstelling: 2 uur.

Hilal Aydoğdu (1998, Luik), licentiate tekenen aan de Académie des Beaux-Arts in Luik, werkt sinds enkele jaren in de performancekunst en heeft haar vaardigheden ontwikkeld bij La Cambre.

Hilal stelt de plaats van vrouwen in een mannenwereld in vraag. Ze stelt voor om de mechanismen te onderzoeken die aan het werk zijn om een schadelijke hegemonie – die van het patriarchaat – te vestigen, voornamelijk door middel van cultuur, door het morbide lexicon van de waarden en geboden die het overbrengt te onderzoeken: eer, maagdelijkheid, gehoorzaamheid.

Performance en installatie geven haar woorden vorm; door de grenzen tussen het object en het vlees ervan af te breken, door te spelen met wat kan worden samengedrukt, probeert ze onevenwichtigheid uit te lokken, de verbinding te laten leiden tot duizeling, en vanuit de duizeling, de val.

Ze wil de orde die toeslaat in naam van idealen die vrouwen schade berokkenen, confronteren met de gevolgen van deze heerschappij, door de gruwel en pijn die ze genereert naar haar terug te kaatsen.

Program :

guided tour of the “Passage” exhibition at 6pm (FR)
guided tour of the “Passage” exhibition at 6:30pm (NL)
Performance Misafirperver by Hilal Aydoğdu from 6 pm to 8 pm (FR,NL,EN)

For bookings –> via the Nocturnes website (ticket sales open on March 25)

Deze lente eert het Joods Museum van Brussel de stad Tanger in haar aankomende tentoonstelling “Tanger. Ville mythique”.

Via een uitgebreide verzameling archieven en kunstwerken uit de collectie van het Centrum voor Joods-Marokkaanse Cultuur wordt de bezoeker uitgenodigd op een reis door de tijd en de ruimte, om kennis te maken met deze stad met duizend gezichten.

Als brug tussen Afrika en Europa, een westelijk baken in de Middellandse Zee, heeft Tanger altijd een bijzondere plaats ingenomen in de geschiedenis van het Koninkrijk Marokko. Haar strategische ligging maakt haar al sinds de oudheid een begeerd gebied voor grote rijken en veroveraars, met opeenvolgende invasies die haar gebruiken en tradities hebben gevormd. Deze invloeden zijn nog steeds merkbaar in haar ambachtelijke kunst, een culturele rijkdom die zowel te zien is in haar klederdracht als in haar lokale sieraden. Het samenleven van verschillende gemeenschappen en religies – Moslims, Joden en Europeanen – maakt van Tanger een kosmopolitische en unieke ruimte in Marokko, gericht op Europa. Tussen land, zee en oceaan biedt de “Parel van het Noorden” inspirerende landschappen die kunstenaars aantrekken: schilders, fotografen en filmmakers komen om te genieten van haar unieke sfeer. Maar Tanger is ook actief op politiek en diplomatiek vlak, het toneel van verschillende belangrijke gebeurtenissen uit de geschiedenis van Noord-Afrika door de eeuwen heen, zoals de expositie laat zien.

NOCE JUIVE AU MAROC
Delacroix Eugène (d’après),
1850

In het hart van het project Laboratorium Rituelen zetten vier performancekunstenaars – Hilal Aydoğdu, David Bernstein, Barbara Salomé Felgenhauer et Zinaïda Tchelidze – zich in om nieuwe mythologieën te creëren die de wereld opnieuw betoveren.

In dit artistieke laboratorium verkennen deze kunstenaars de diepten van de collectieve verbeelding en wagen ze zich in de meanders van geschiedenis, cultuur en traditie. Ze nodigen ons uit om een duik te nemen in hun artistieke universums, om de doorgangen tussen de zichtbare en onzichtbare wereld over te steken, om nieuwe perspectieven en nieuwe inzichten in de wereld te ontdekken.

Door hun voorstellingen bieden deze artiesten ons intense momenten waar het heilige en het profane elkaar ontmoeten, waar emoties opbloeien en vragen zich vermenigvuldigen. Ze openen de deuren naar zintuiglijke en intellectuele ervaringen en nodigen ons uit om na te denken over onze eigen relatie met geloven, mythen en rituelen.

Het «Laboratorium voor Rituelen» is meer dan alleen een tentoonstelling. Het is een ruimte voor artistieke verkenning waar interculturele performancekunstenaars elkaar ontmoeten, elkaar bevragen en hun visies op de wereld delen. Het is een oproep om na te denken, ons te verwonderen en nieuwe mythologieën te creëren die ons bestaan nieuw leven inblazen.

Het Laboratorium voor Rituelen opent op 11 april in onze Project Space en nodigt je uit om de hedendaagse heropleving van geloof en rituelen te verkennen via een programma van unieke performances. De eerste performance vindt plaats als onderdeel van het Nocturnes evenement.

Programme :

Misafirperver – Hilal Aydoğdu – 11.04.2024

La Chapelle des peines pour le monde – Barbara Salomé Felgenhauer – 22.05.2024

Even if it’s not true, it’s well found – David Bernstein – 6.06.2024

To your arrival and our welcome – Zinaïda Tchelidze – 1.09.2024

Passage, de laatste tentoonstelling van het Joods Museum van België voordat het eind 2024 sluit voor renovatie, is een reflectie op het idee van transformatie. Ze verkent de manier waarop het spirituele samensmelt met het seculiere leven, hoe ritueel wordt gecombineerd met het gewone en wat er gebeurt als het intieme en het collectieve met elkaar worden verweven.

De tentoonstelling is onderverdeeld in drie complementaire delen. Het eerste dompelt ons onder in de wereld van Charlemagne Palestine. In een installatie met als titel “AA BATT BEARR BARR MITZVAHH INN MESHUGAHLANDDD” herinterpreteert de kunstenaar de overgang naar volwassenheid in de Joodse traditie. Verankerd in het erfgoed van de schmattès, Jiddisch voor vodden of tweedehandskleding, vindt hij de handelingen van verzamelen, naaien en herstellen van stof opnieuw uit, routines die de geschiedenis van de Joodse werelden kenmerken.

Na de assemblages van Charlemagne Palestine, en als echo op zijn werk, stelt het tweede deel van de tentoonstelling een dialoog voor rond textiel, waarbij de collecties van het Joods Museum van België, die van het Centre de la Culture Judéo-Marocaine en het werk van vier hedendaagse kunstenaars samengebracht worden: Jennifer Bornstein, Richard Moszkowicz, Elise Peroi en Arlette Vermeiren. Dit spel van vrije associaties herinnert eraan dat het werken met textiel op zich al een rituele praktijk is. De rol van de vrouw staat hierbij centraal. Het toont ook aan dat stoffen nooit louter ornamenten zijn: het zijn op hun beurt plaatsen van herinnering, symbolen van viering of een toegang naar het sacrale.

Met een programma van performances onderzoekt het derde deel de hedendaagse heropleving van geloven en rituelen. Hilal Aydoğdu, David Bernstein, Barbara Salomé Felgenhauer en Zinaïda Tchelidze onderzoeken de museale ruimte en creëren een intiem, zintuiglijk laboratorium in een poging de wereld opnieuw te betoveren.

Passage, een symbolisch gebaar, is niet alleen het einde van een tentoonstellingsprogramma dat al meer dan twintig jaar in het gebouw loopt. De tentoonstelling is ook een vraagstelling over het toekomstige Joods Museum, dat op haar beurt nieuwe vormen van passage zal uitbeelden.

Besnijdenisdoeken, Aarlen, 1943, 1888, 1875, Antwerpen, 1802

Ter gelegenheid van INTERNATIONALE ROMA-DAG nodigt het Joods Museum van België u graag uit op een evenement ter ere van de Roma-cultuur en ter bewustmaking van de anti-Roma-discriminatie.

In samenwerking met ESMA, Carrefour des Cultures:
ESMA-CC is een vereniging die kunstenaars, culturele creaties en muziek uit de Balkan en de Roma promoot en ondersteunt, met als doel ontmoetingen, debat en dialoog tussen groepen, gemeenschappen en culturele spelers in de burgermaatschappij aan te moedigen.

Programma

15.30 uur: Conferentie: Carol Silverman (Eng – Fr)
16.45 : VRAAG EN ANTWOORD
17.00 uur: Pauze
17.30 uur: Concerten
18.30 uur: Vriendschapsborrel

Gratis evenement

Conferentie

Historische en culturele contexten van klezmermuziek en Roma-muziek uit de Balkan: vergelijkingen en contrasten.

De Joden en de Roma worden vaak beschouwd als de twee meest emblematische minderheidsgroepen van Europa. Beide gemeenschappen hebben de cultuur en kunst van Oost-Europa enorm verrijkt, terwijl ze werden geconfronteerd met historische discriminatie, waaronder de genocide door de nazi’s. Deze geïllustreerde lezing verkent de culturele banden en verschillen tussen Joden en Roma in Oost-Europa. We concentreren ons op muziek en onderzoeken de professionele rol van klezmer- en Roma-muzikanten en de context van hun repertoire en optredens in het rituele en familieleven. Vandaag de dag is de muziek van de Balkan-Roma niet alleen een dynamische aanwinst voor de gemeenschap, maar ook een wereldwijd muzikaal product; klezmer wordt ook creatief gerevitaliseerd en opnieuw vormgegeven. Tegelijkertijd nemen antisemitisme en zigeunerhaat toe. In deze moeilijke tijden kan muziek dienen als instrument in de strijd tegen neonationalisme en xenofobie.

Carol Silverman

Carol Silverman is al meer dan veertig jaar geïnteresseerd in de muziek en cultuur van de Balkan als onderzoeker, docent, kunstenaar en activist. Ze is emeritus hoogleraar culturele antropologie en folklore aan de Universiteit van Oregon en doceerde Joodse en Balkanfolklore, waarbij ze zich richtte op muziek, festivals, cultureel beleid en mensenrechtenkwesties.

Concerten

ESMA Nieuwe Generatie Band
Vilmos Csikos, Anette Dukane Csikos, Duka Vilmos
The Klezmer Society

Tentoonstellingen

Ceija Stojka

Ceija Stojka werd in 1933 in Oostenrijk geboren als vijfde van zes kinderen in een gezin van Roma paardenhandelaren. Op tienjarige leeftijd werd ze met haar moeder Sidonie en andere familieleden gedeporteerd. Ze overleefde drie concentratiekampen: Auschwitz-Birkenau, Ravensbrück en Bergen-Belsen. 

Pas vijfenveertig jaar later, in 1988, op vijfenvijftigjarige leeftijd, voelde ze de behoefte en de noodzaak om erover te praten. Ze begon aan een fantastisch herdenkingswerk en schreef, ondanks het feit dat ze als analfabeet werd beschouwd, verschillende aangrijpende boeken in een poëtische en zeer persoonlijke stijl, waarmee ze de eerste Roma-vrouw was die als overlevende van de vernietigingskampen getuigde van haar concentratiekampervaring, tegen vergetelheid en ontkenning in, en tegen het heersende racisme. 

SKINFOLD is een performance waarin lichamen langzaam naast elkaar bewegen met wederzijdse herkenning, op zoek naar verinnerlijkte landschappen in een poging tot zachte transformaties ervan.

Grenzen van vlees en lichaamsbeeld vervagen voortdurend, en in dit nieuwe lichaam-habitat verschuiven de performers voortdurend de de wijzen en kenmerken van lichaamsperceptie. Wat betekent het om een lichaam te bewonen? Dit lichaam?

Deze strategieën voor transformatie en utopie zijn ontstaan uit een choreografisch onderzoek geïnitieerd door Abigail Aleksander en Mary Szydlowska.

SKINFOLD wordt voor het eerst gepresenteerd in de context van de tentoonstelling van Shoshana Walfish en is een reactie op en een gesprek met Walfish’ schilderijenreeks Illusive Bodies, waarin representatie en lichamelijkheid worden ingezet in een interpretatief spel.

—-

Abigail Aleksander en Mary Szydlowska zijn performers & choreografen gevestigd in Brussel. Ze ontmoetten elkaar in 2019 tijdens hun studies aan P.A.R.T.S. en werken sindsdien geregeld samen. SKINFOLD is hun eerste performance die ze samen realiseren.

Abigail Aleksander werkt als performer samen met een verscheidenheid aan kunstenaars, waaronder Philipp Gehmacher, Michiel Vandevelde, Jan Martens en Anne Teresa De Keersmaeker. Ze begon haar danstraining in Londen en studeerde af met een BA aan P.A.R.T.S in 2022. SKINFOLD is haar eerste choreografisch werk.

Mary Szydlowska’s praktijk varieert tussen beweging, installatie en sculpturale objecten.

Na het afronden van hun studies aan het MA STUDIOS programma van P.A.R.T.S. maken beide kunstenaars solovoorstellingen die de noties van perifere, teruggetrokken en onzichtbare fenomenen willen aanraken. Hun werk werd ondersteund en gepresenteerd door de Beursschouwburg, het IKOB Museum, Brussels Gallery Weekend, Zachęta National Gallery in Warschau, workspacebrussels, wp zimmer, CC Strombeek en anderen.

—-

Programma :
13u30 – Deuren open
14u tot 17u – voorstelling SKINFOLD
17.15 uur – Gesprek met de kunstenaar gemodereerd door Persis Bekkering
18.30 uur – Deuren sluiten

*De voorstelling duurt drie uur, het publiek kan vrij komen, gaan en terugkeren. Om overbevolking te voorkomen is er plaats voor 15 gasten per keer, het kan zijn dat je moet wachten als dit aantal wordt overschreden.

Credits:
Concept, choreografie, voorstelling Abigail Aleksander / Mary Szydlowska Muziekcompositie, Hannah Todt Speciale dank aan Shoshana Walfish, PARTS, Steven De Belder, Steven Peeters.
Dit project wordt gesteund door de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC).

Duik in het universum van “Pierrot Lunaire” van Arnold Schoenberg door deel te nemen aan een concert georganiseerd door het Koninklijk Conservatorium van Brussel.

Een groep jonge artiesten, zangers en instrumentalisten, zijn vastbesloten om het heilige monster van de Tweede Weense School te confronteren: Pierrot Lunaire. Samen, en zonder dirigent, proberen ze de kracht van de muziek van Arnold Schoenberg vast te leggen, de buitengewone expressieve en visionaire kracht ervan.

Mis deze unieke muzikale ervaring niet!

Programma:
18:30 uur – Deuren open
19:00 uur – Concert
20:00 uur – Drankjes
21:00 uur – Deuren sluiten

Gratis toegang, reservering vereist.

Locatie: Joods Museum van België, Rue des Minimes 21, 1000 Brussel, België.

In samenwerking met het Koninklijk Conservatorium van Brussel.

In het kader van het Photo Brussels Festival nodigt het Joods Museum van België u uit op de sluiting van de tentoonstelling “Erwin Blumenfeld. Fotografie. 1930-1950” op 4 februari 2024 om 16u voor een rondleiding in aanwezigheid van de Directeur Tentoonstellingen, Bruno Benvindo, en de kleindochter van de fotograaf, Nadia Blumenfeld Charbit.

Dit is de laatste kans om een tentoonstelling te ontdekken die gewijd is aan een van de meest invloedrijke fotografen van de 20e eeuw: Erwin Blumenfeld (1897-1969). Het werk van Blumenfeld, bekend om zijn uitzonderlijk creatieve modefoto’s, is polymorf en combineert dadaïstische inspiratie, politiek engagement en artistiek experiment.

Met meer dan honderd foto’s blikt de tentoonstelling terug op het leven van deze Berlijnse Jood, die deel uitmaakte van de culturele avant-garde in Amsterdam en vervolgens Parijs, voordat hij werd geïnterneerd toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak. Op het laatste moment wist hij in 1941 naar New York te vluchten, waar hij een succesvolle carrière opbouwde, gekenmerkt door een vrije verkenning van vorm en kleur.

Programma :

Deuren open om 15.30

Rondleiding van 16u tot 17u met Nadia Blumenfeld Charbit (in FR)

Deuren sluiten om 18.30

Prijs: 10 euro (inclusief toegang tot de tentoonstelling) / Gratis voor studenten

Je kunt je hier registreren.

Graag nodigen we u uit voor de MultiMemo Conferentie en het Holocaust Herdenkingsevenement

Dit evenement wordt georganiseerd door CEJI – A Jewish Contribution to an inclusive Europe – in samenwerking met het Joods Museum van België, als onderdeel van het Europees project MultiMemo – Multidirectional Memory: Herinneren voor Sociale Rechtvaardigheid.

Het MultiMemo project stelt een intersectionele benadering van herinnering voor – een benadering die de relevantie van herdenking voor sociale rechtvaardigheid benadrukt. Het project beklemtoont ook de noodzaak om hedendaagse uitdagingen zoals mensenrechtenschendingen, militaire conflicten en geweld, sociale uitsluiting en de migratiecrisis, aan te gaan.

Op basis van het concept van ‘multidirectionele herinnering’ initieert het project een verscheidenheid aan vormen van actieve herinnering in de publieke sfeer van verschillende Europese landen – een herinnering/herdenking dat niet in een sociaal vacuüm bestaat. In plaats daarvan benadrukt het de noodzaak om op te staan tegen hedendaagse praktijken van geweld en uitsluiting.

De eerste MultiMemo conferentie en herdenking promoten een nieuwe herdenkingstaal door middel van een multidirectionele benadering van holocaustherdenking. Deze benadering is gebaseerd op vier principes namelijk inclusiviteit, duurzaamheid, herinneringseducatie en epistemologische rechtvaardigheid door middel van kunst, de academische wereld, urbanisme, activisme en beleidsvorming.

WANNEER?

21 januari 2024, 16.00u – 19.30u (CET)

WAAR?

Het Joods Museum van België, Minimenstraat 21 te 1000 Brussel

VOOR WIE?

Leden van alle gemeenschappen, activisten, ervaringsdeskundigen, experten en beleidsmakers.

TAAL

De voertaal van de conferentie is Engels. Vertaling in het Frans en Nederlands wordt voorzien.

REGISTRATIE

Registreren via deze link. Houd er rekening mee dat het aantal plaatsen beperkt is. De inschrijving sluit af op 15 januari.

Programma

16.00u- 16.30u Welkom & Inleiding
16.30u-17.30u Stemmen uit het MultiMemo. Moderator: Murilo Cambruzzi – Osservatorio antisemitismo. Panel: Dr. Alexandra Janus – FUNDACJA ZAPOMNIANE, Magdalena Rubenfeld- FESTIVALT, Dr. Frederek Musall – Hochschule fur Jüdische Studien Heidelberg, Johanan Seynave – Bnai Brith Europe.
17.30u – 18.00u Pauze – Drankjes en hapjes
18.00u-18.40u Artistieke performances
18.40u-19.00u Participatief ritueel – Soshana Walfish & Céline Gaza
19.00u-19.20u Open discussie
19.20u- 19.30u Afsluiting

Het Joods Museum van België nodigt u uit om kennis te maken met “Les Guerrières de la Paix”, een documentaire die in 2018 werd geregisseerd door Hanna Assouline en Jessica Bertaux. 

In 2014 besloten Israëlische en Palestijnse vrouwen een informele beweging op te richten: Women Wage Peace. De vrouwen kwamen samen rond een even eenvoudige als gedurfde eis: dat hun leiders elkaar weer zouden ontmoeten rond de onderhandelingstafel. In 2018 zijn het er tienduizenden, van alle politieke achtergronden en origines. Zij zijn de strijders voor de vrede.  

Met haar film en recente uitspraken wil Hanna Assouline een humanistische weg voorstellen, “zonder slogans of vlaggen”, om de verschillende antagonistische verhalen te overstijgen en iedereen samen te brengen, over de respectieve meningen en reacties heen.

De apolitieke benadering van de documentaire wordt vaak verkeerd begrepen en ervan beschuldigd de complexiteit van de werkelijkheid te negeren. In het gesprek achteraf onderzoeken we de eigenschappen en relevantie ervan. Ten slotte zullen we samen de essentie van het woord “vrede” bevragen, een begrip dat nu vaak achterdocht en polemiek oproept, om te begrijpen hoe we het verbindende karakter ervan kunnen herstellen.  

Programma :

Deuren open om 18u30

Vertoning van de film “Les Guerrières de la Paix” om 19u00

Ontmoeting met Hanna Assouline om 20u00, gemodereerd door Sarah Halfin.

Kom Chanoeka, het Lichtfeest, (her)ontdekken in het Joods Museum van België met het hele gezin op zondag 10 december 2022 van 11u tot 12u30.

Terwijl ouders door de Erwin Blumenfeld tentoonstelling worden geleid door tentoonstellingsdirecteur Bruno Benvindo, zullen kinderen genieten van een speciale Chanoeka knutselworkshop met onze culturele bemiddelaar!

Daarna steken we samen de vierde Chanoeka-kaars aan en vertellen we het verhaal van de opstand van de Makkabeeën en het wonder dat plaatsvond in de tempel van Jeruzalem in de tweede eeuw voor Christus.

11 uur Rondleiding en workshop voor kinderen – met Barbara Cuglietta en Audrey Elbaum

12.00 uur Kaarslichtceremonie, Chanoekaliedjes

12.30 uur Traditionele donutproeverij

Toegangsprijs: 12 euro / volwassene, gratis voor kinderen.

Graag aanmelden per e-mail op events@mjb-jmb.org

Image : ארכיון השומר הצעיר יד יערי – Hashomer Hatzair Archives Yad Yaari

License : Creative Commons Attribution 2.5 Generic

Vanaf 29 september 2023 presenteert het Joods Museum van België een tentoonstelling gewijd aan de fotograaf Erwin Blumenfeld (1897-1969). Blumenfeld is vooral bekend voor zijn modefotografie van een uitzonderlijke creativiteit. Zijn werk is veelvormig met een mengeling van dadaïstische elementen, politieke engagementen en artistieke experimenten.

Met meer dan honderd foto’s blikt de tentoonstelling terug op het lot van deze Berlijnse Jood die deel uitmaakte van de culturele avant-gardes in Amsterdam en vervolgens in Parijs, voordat hij de interneringskampen meemaakte toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak. Hij slaagde er in extremis in om in 1941 naar New York te vluchten en bouwde daar een succesvolle carrière uit, gekenmerkt door een vrije verkenning van vorm en kleur.

**Hitler, Grauenfresse**
Nederland, 1938
© The Estate of Erwin Blumenfeld 2022

Het Joods Museum van België presenteert in haar Project Space de schilderijen van Shoshana Walfish (°1988), een Canadese kunstenares met basis in Brussel. De tentoonstelling bestaat uit twee delen en focust op haar onderzoek over de representatie van het vrouwelijk lichaam. Verankerd in de klassieke picturale traditie, variëren haar werken in grootte en stijl, van sculpturale figuratie tot figuratieve abstractie.

Shoshana Walfish bevraagt het idee van de vrouw als object en van objecten als vrouwelijk lichaam. Tussen surrealisme en het absurde onderzoekt ze de blik, het tot object herleiden en ook de verhalen uit de (kunst)geschiedenis. In een tweede serie verkent ze de weelderige, esthetische toespelingen die geassocieerd worden met lichaamsdelen, om zo verbanden te leggen tussen lichamelijkheid, de natuurlijke wereld, wetenschap en samenleving.

In het kader van de Heritage days nodigt het Joods Museum van België u uit om de geschiedenis van het gebouw te ontdekken en behind the scene de archieven en de collecties

Programma :

16.09 – bezoek om 10.30u en 11.30u. Reservatie verplicht, via edu@mjb-jmb.org (we beperken de groepen tot 10 deelnemers)

17.09 – bezoek om 14.30u en 15.30u. Reservatie verplicht, via edu@mjb-jmb.org (we beperken de groepen tot 10 deelnemers)

Gratis geleid bezoek

Afbeelding : Bijeenkomst van leerlingen van de Deutsche Schule in de feestzaal op de tweede verdieping, Brussel, ca. 1909-1910. Rijksarchief, Sekwesterfonds.

… and then there was EVE is een performance concert voor één vrouw, belichaamd door Jeanna Criscitiello, dat voortvloeit uit een bredere artistieke praktijk die feminisme en identiteit verkent. EVE’s innerlijke en uiterlijke stem, als een meerstemmige antiheld, zijn ongefilterd en tegenstrijdig, en ze worden daden van verzet tegen een al te simpele vereenvoudiging van de menselijke ervaring.

… and then there was EVE toont deze multi-perspectief verzameling van helden door aan verschillende genodigden te vragen om een persoonlijke heldin naar voor te brengen met een object – boek, kunstwerk, foto, enzovoort – representatief voor die figuur.

Nieuwe narratieven worden gecreëerd in een mix van harde feiten, intieme bekentenissen en de poëzie van verhalen vertellen. Heruitvinden, metamorfose en transmissie zijn terugkerende thema’s die een centrale rol spelen bij het creëren van een vrouwelijk archetype met meerdere stemmen – EVE.

In het kader van de tentoonstelling Four Sisters in het Joods Museum van België, presenteert Jeanna Criscitiello een dertig minuten durende selectie van haar helden met een klemtoon op Chantal Akermans Jeanne Dielman. Een gedetailleerde studie van Dielmans handgebaren, die het drie uur durende opus overspannen, wordt samengevat in een fragment van zeven minuten uitgevoerd op de scène en afgezet tegen een originele muziekcompositie die zo repetitief en fysiek uitputtend is als de eindeloze cirkel van alledaagse klusjes die leiden tot Dielemans catastrofale ontrafeling.

Het is Jeanna Criscitiello’s fascinatie om feiten en ficties te verweven tot realiteiten, die de basis vormt van deze performance.

Programma :

15:30 uur: Deuren open

16:00 – 17:00: Rondleiding “Four Sisters” met Yann Chateigné Tytelman

17:00 – 17:30: Voorstelling EVE

17:30 – 18:00: Gesprek met Jeanna Criscitiello en Barbara Cuglietta

18.00 – 19.00: Borrel

Prijs: 10 euro (+ gratis toegang tot de tentoonstelling “Four Sisters”)

In het Joods Museum van België herdenken we op 2 augustus de slachtoffers van de Samudaripen, de nazi-genocide op Roma/Manouches/Sintis/Woonwagenbewoners in Europa.

In samenwerking met “ESMA-Carrefour des cultures” organiseert het Joods Museum van België een herdenking ter gelegenheid van de “Europese herdenkingsdag van de Roma-genocide“, op woensdag 2 augustus 2023 om 14.30 uur. Op het programma twee conferenties: Génocide des Roms : des sources du racisme au génocide nazi door Olivier Bonny (Esma-Carrefour des cultures) en een presentatie van een onderzoek en verzameling van getuigenissen en interviews in Oost-Europese landen – door Costel Nastasie van Dignité Rom. Na de herdenking is er een concert met Balkan Roma-muziek door Eleonora Mustafovska (zang), Simeon Atanasov (compositie, accordeon) en Muhi (klavier) (40 minuten)

Programma:

14.00 uur: onthaal

14.30 uur: lezing (FR)

Van 15.45 uur tot 16.00 uur: concert

Glas van de vriendschap

Gratis, maar reserveren verplicht via edu@mjb-jmb.org met vermelding Herdenking 2 augustus

Het Joods Museum van België nodigt u uit om een korte film te ontdekken, geregisseerd door Sarah Lederman, die zijn inspiratie put uit het werk van cineaste Chantal Akerman, een van de kunstenaars die te zien zijn in de tentoonstelling “Four Sisters”.

Les Racines de l’eau (synopsis) : Twee vrouwen, een Asjkenazische Jood uit Polen en een Sefardische Jood uit Algerije, ontmoeten elkaar in Brussel met dezelfde zoektocht: uitzoeken wat hun Joodse identiteit voor hen betekent. Hun grootste wens is het ondergaan van het waterritueel dat Mikveh heet. Maar ze zijn niet welkom in een badhuis, omdat ze noch getrouwd noch orthodox zijn. Toch proberen ze tijdens een roadtrip hun erfgoed op te eisen en zich hun jodendom eigen te maken.

Programma :

Deuren open om 18.30 uur

Filmvertoning vanaf 19.00 uur

Gesprek met Shabbes 24/7 Collective en Samuel Kujas (directeur van IMAJ) vanaf 19.45 uur

Licht diner van 20.30 tot 22.00 uur

Prijs: 10 euro (+ gratis toegang tot de tentoonstelling ‘Four Sisters’)
Gratis voor studenten

Sarah Lederman (1994) is geboren en getogen in Brussel, België. Ze studeerde documentaire en fictie aan het Koninklijk Instituut voor Theater, Film en Geluid (RITCS) in Brussel. Ze voltooide haar master in film aan Sint-Lucas Brussel met haar korte film “Les Racines de l’Eau”. Op het UK Jewish Film Festival 2022 won ze de prijs voor beste korte film.

‘Licht’, een kinderdocumentaire voor KETNET en VRT, die in première ging op DOK LEIPZIG, won onlangs de Ensor-prijs voor beste korte film 2023. Ze heeft net haar korte fictiefilm “Vrijdag 1 juli” afgerond. Beide projecten werden gesubsidieerd door het VAF.

Ze is gespecialiseerd in intieme visuele verhalen door middel van fijne, eerlijke en pure vertellingen, met een bijzondere aandacht voor detail. Ze heeft een grote gevoeligheid voor het vastleggen van unieke momenten. Zowel documentaire als fictiefilm fascineren haar.

“Spiegeleffect: ik ben dit alles, stuk voor stuk. Ik ga door elke porie naar buiten. Ik ben doorkruist, binnengedrongen, onteigend. En toch, in deze dunne huid, groei ik, leef ik.” (Marianne Berenhaut)

In Private Collection / Vie Privée nodigt choreografe/performer Ula Sickle het publiek uit om de tentoonstelling “Four Sisters” te verkennen via de materialiteit van de Poupées-Poubelles – transparante nylon panty’s gevuld met textiel en alledaagse voorwerpen – gemaakt door kunstenares Marianne Berenhaut.

In 1969 raakte Marianne Berenhaut door een val van meer dan vier meter meer dan een jaar bedlegerig. Het ongeval werd een gelegenheid om haar artistieke praktijk in vraag te stellen en opnieuw uit te vinden: niet langer in staat tot grootschalige fysieke producties, keerde zij met de Poupées-Poubelles terug naar een productie die resoneerde met de eisen van het feministische gedachtegoed waarmee zij nauw verbonden was.

Voor deze voorstelling nodigde Ula Sickle Sabrina Seifried en Joëlle Laederach uit om een reeks draagbare stukken te ontwikkelen in natuurlijke latex, een veranderlijk materiaal dat bekend staat om zijn helende, beschermende en sensuele eigenschappen.

De performer Katja Dreyer personifieert de Poupées-Poubelles, die zij belichaamt door deze kledingcreaties te dragen in een door Ula Sickle ontwikkelde choreografie.

Programma :

15:30: Deuren open

16:00 : Aanvang van de voorstelling

16u30 – 17u30 : Gesprek met Yann Chataigné, Marianne Berenhaut en Ula Sickle (EN)

17u30 : Performance

18h00 : Drink

Prijs: 10 euro (+ gratis toegang tot de tentoonstelling “Four Sisters”)

Ula Sickle is een Canadese choreografe en performer, die woont en werkt in Brussel. Vanuit haar achtergrond in hedendaagse dans werkt ze in verschillende disciplines, waarbij ze vaak put uit hedendaagse muziek en beeldende kunst. In 2017-18 was ze artist in residence in het Ujazdowski Center for Contemporary Art in Warschau en WIELS Arts Center in Brussel. Momenteel is ze PHD-onderzoeker aan de KU Leuven en Luca School of Art. Haar voorstellingen werden gepresenteerd in heel Europa op festivals en podia zoals het Kunstenfestivaldesarts (Brussel), Wiener Festwochen (Wenen), Actoral (Marseille), MACBA (Barcelona) en het Serralves Museum (Porto), onder andere. Ula wordt gesteund door de Canada Council for the Arts en de Vlaamse overheid.

Oorlogsfotografie wordt inderdaad vaak door mannen gedomineerd, maar toch heeft ook Julia Pirotte, zoals zovele vrouwelijke fotografen, ook in oorlogsgebieden gewerkt. De Poolse fotografe van Joodse afkomst documenteerde het verzet in Marseille tijdens de Tweede Wereldoorlog, het leven van Joodse families in het interneringskamp Bompard en de pogrom van Kielce. In conflictgebieden krijgen vrouwen vaak toegang tot gezinnen en kinderen en Julia Pirotte maakte van hen bijzonder ontroerende portretten. Haar foto’s speelden een doorslaggevende rol bij de beeldvorming over de oorlog. Door de beelden en de reis van Julia Pirotte onder de aandacht te brengen, onderzoeken Bruna Lo Biundo, Caroline François en Maja Wolny de specificiteit van de vrouwelijke blik op oorlog en laten ze ons zien dat vrouwen evenzeer beelden doorgeven en getuigen zijn van gruwelijkheden. De conferentie zal ook de vraag stellen hoe andere vrouwen die Julia Pirotte tijdens haar loopbaan is tegengekomen, hebben bijgedragen aan haar werk.

De conferentie wordt gehouden in FR/EN
De sprekers zijn : Maja Wolny, Bruna Lo Biundo, Caroline François
Programma :
Opening van de deuren 18.00
Begin van de conferentie 18:30
Borrel om 19:30/20:00

Met de steun van het Poolse Instituut in Brussel

Maja Wolny (* 1976 in Kielce) is een Poolse schrijfster, curator van internationale tentoonstellingen, doctor in de humane wetenschappen. Van 1998 tot 2002 was ze journaliste bij het Poolse weekblad “Polityka”. Ze woonde vele jaren in België, waar ze leidinggaf aan het Oost-Europese culturele centrum Post Viadrina in Gent.In 2016 verscheen in Polen haar roman “Zwarte bladeren” over het leven van Pools-Belgisch-Joodse fotografe Julia Pirotte en de pogrom in Kielce. Het boek werd in het Nederlands vertaald en verscheen bij de Bezige Bij met een aanbeveling van Griet Op de Beeck. “Zwarte bladeren” werd in 2017 opgenomen in de lijst van de beste romans van het jaar 2017 volgens de krant De Standaard. Maja Wolny woont sinds 2016 terug in Polen, in Kazimierz Dolny, waar ze betrokken is bij het Joods verleden van de stad.In 2016 en 2017 ging ze alleen op reis naar Siberië om materiaal te verzamelen voor haar nieuwste roman, “Powrót z Północy” (“De Terugkeer van het Noorden”). In 2018 bekroonde de jury van de Hercule Poirot Prijs haar met de prijs Fred Braeckman, voor haar roman “De boekenmoordenaar”.

Bruna Lo Biundo, gedoctoreerd in de literatuur en de geschiedenis van de Franse cultuur, specialiseerde zich in vrouwelijke representaties in de Franse cultuur tussen de twee wereldoorlogen. Sinds 2007 is ze onderzoekster en curator van historische en documentaire tentoonstellingen in Parijs. Ze heeft gewerkt voor het Mémorial de la Shoah, La Contemporaine en Génériques. In 2018 was ze medeoprichtster van de vereniging Past/Not Past die onderzoek van cultureel erfgoed bevordert. Als hoofd culturele projecten voor Génériques (2013-2018), een centrum voor onderzoek naar en promotie van het erfgoed van immigratie, werkte ze rond immigranten- en vluchtelingenvrouwen in Frankrijk in de 20e eeuw en nam ze deel aan verschillende internationale conferenties over dit thema. Het is in dit kader dat ze het werk en het lot van Julia Pirotte en haar zus Mindla Diament ontdekte.

Caroline François is historica en verantwoordelijk voor tijdelijke en reizende tentoonstellingen in het Mémorial de la Shoah in Parijs. Ze is ook curator en auteur van verschillende artikelen over de kwestie van vrouwen in de Holocaust. Als docent neemt ze regelmatig deel aan het trainingsprogramma van het Mémorial de la Shoah over de thema’s discriminatie, genderkwesties en seksueel geweld in het kader van het genocidale proces. In 2016 was ze curator voor het Mémorial de la Shoah van een tijdelijke tentoonstelling over de voornamelijk Joodse vrouwen van het Franse verzet. Onder hen Julia Pirotte en haar zus Mindla Diament.

Tijdens de Nocturnes zal het Joods Museum van België meer dan ooit een ruimte zijn voor ontmoeting en dialoog. Naast de permanente tentoonstelling over de joodse religie en cultuur zijn er twee tijdelijke tentoonstellingen. Four sisters combineert de werken van Chantal Akerman, Marianne Berenhaut, Sarah Kaliski en Julia Pirotte, alle vier vrouwen, kunstenaars, Joden en bewaarders van een herinnering. 236. Land(es)capes of the 20th Convoy biedt aan de hand van de foto’s van Jo Struyven en de schilderijen van Luc Tuymans een artistieke kijk op een uitzonderlijke episode uit de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog. Op 19 april 1943 slaagden 236 gedeporteerden er dankzij verzetsacties in om uit de trein te springen die hen naar Auschwitz bracht.

Meer informatie

WORKSHOP Wil je meer leren over het jodendom? Welke riten en gebruiken maken deel uit van het joodse gezinsleven? In deze workshop over Joodse culturen is het de bedoeling bruggen te slaan, de overeenkomsten tussen culturen en hun verrijkende verschillen te laten zien. De workshop richt zich tot alle doelgroepen, ongeacht hun achtergrond en geloofsovertuiging.

→ 18:00 (NL) / 19:30 (FR) – Beperkte plaatsen, Gelieve een e-mail te sturen naar edu@mjb-jmb.org, met jouw naam, het aantal personen dat je wenst in te schrijven, de taal van de activiteit en naam van de activiteit.

WORKSHOP De laatste overlevenden van de Shoah vertellen je hun persoonlijke verhalen, gedocumenteerd door de archieven van het museum. Een unieke en uitzonderlijke kans om iemand te leren kennen die de Shoah overleefde en je zal uitleggen waarom getuigenis afleggen ook vandaag nog noodzakelijk is.

→ 17:30 (FR) / 19:30 (FR) – Beperkte plaatsen, Gelieve een e-mail te sturen naar edu@mjb-jmb.org, met jouw naam, het aantal personen dat je wenst in te schrijven, de taal van de activiteit en naam van de activiteit.

Auteur: Olivier Hottois

Graag nodigen we u uit voor de MultiMemo Conferentie en het Holocaust Herdenkingsevenement

WANNEER?

WAAR?

VOOR WIE?

TAAL

REGISTRATIE

Programma

Meer informatie