Passage, de laatste tentoonstelling van het Joods Museum van België voordat het eind 2024 sluit voor renovatie, is een reflectie op het idee van transformatie. Ze verkent de manier waarop het spirituele samensmelt met het seculiere leven, hoe ritueel wordt gecombineerd met het gewone en wat er gebeurt als het intieme en het collectieve met elkaar worden verweven.
De tentoonstelling is onderverdeeld in drie complementaire delen. Het eerste dompelt ons onder in de wereld van Charlemagne Palestine. In een installatie met als titel “AA BATT BEARR BARR MITZVAHH INN MESHUGAHLANDDD” herinterpreteert de kunstenaar de overgang naar volwassenheid in de Joodse traditie. Verankerd in het erfgoed van de schmattès, Jiddisch voor vodden of tweedehandskleding, vindt hij de handelingen van verzamelen, naaien en herstellen van stof opnieuw uit, routines die de geschiedenis van de Joodse werelden kenmerken.
Na de assemblages van Charlemagne Palestine, en als echo op zijn werk, stelt het tweede deel van de tentoonstelling een dialoog voor rond textiel, waarbij de collecties van het Joods Museum van België, die van het Centre de la Culture Judéo-Marocaine en het werk van vier hedendaagse kunstenaars samengebracht worden: Jennifer Bornstein, Richard Moszkowicz, Elise Peroi en Arlette Vermeiren. Dit spel van vrije associaties herinnert eraan dat het werken met textiel op zich al een rituele praktijk is. De rol van de vrouw staat hierbij centraal. Het toont ook aan dat stoffen nooit louter ornamenten zijn: het zijn op hun beurt plaatsen van herinnering, symbolen van viering of een toegang naar het sacrale.
Met een programma van performances onderzoekt het derde deel de hedendaagse heropleving van geloven en rituelen. Hilal Aydoğdu, David Bernstein, Barbara Salomé Felgenhauer en Zinaïda Tchelidze onderzoeken de museale ruimte en creëren een intiem, zintuiglijk laboratorium in een poging de wereld opnieuw te betoveren.
Passage, een symbolisch gebaar, is niet alleen het einde van een tentoonstellingsprogramma dat al meer dan twintig jaar in het gebouw loopt. De tentoonstelling is ook een vraagstelling over het toekomstige Joods Museum, dat op haar beurt nieuwe vormen van passage zal uitbeelden.
