VERLENGD TOT 25 APRIL 2021

Home is de eerste overzichtstentoonstelling van het werk van fotograaf en videokunstenaar Assaf Shoshan (°1973), die woont en werkt tussen Parijs en Tel Aviv. Deze unieke tentoonstelling volgt de lijn van een gevoelig en geëngageerd oeuvre, dat over een tiental jaar tot stand kwam tussen het Midden-Oosten en Europa, met Afrika op de achtergrond. Shoshan volgde een opleiding filosofie voor hij aan de slag ging als fotograaf en verkent onvermoeibaar de wereld, via de concepten territorium, identiteit en verbondenheid, over tastbare grenzen heen. Hij is bezeten door het thema ontworteling en zijn werk werpt een subtiele en fijnzinnige blik op een mensheid op de dool.

Zijn landschappen en portretten roepen een voorouderlijke verwachting op, ontdaan van melancholie. Door zijn empathische benadering, die tegelijk documentair en autobiografisch is, ontstaan raadselachtige beelden die het midden houden tussen realiteit en fictie. Door de realiteit van de ballingen van vandaag in perspectief te plaatsen, roept Shoshan tussen de regels door de geschiedenis van het Joodse volk op, doordrongen van de exodus en de thema’s van verlaten en aanvaarding. Maar zijn obsessie met het thema ballingschap sluit ook aan bij zijn eigen geschiedenis: als lid van de derde generatie van Joodse ballingen die zich in Israël hebben gevestigd, heeft hij er zelf voor gekozen om in een ander land te gaan wonen en zo is Shoshan innig begaan met de kwestie van gehechtheid aan een plaats. Vanuit het ervaren van een gevoel van vreemdheid ontwikkelt de Israëlische kunstenaar een uniek visueel oeuvre. Hij bedenkt een poëzie van de clandestiniteit, gedreven door de vraag aan welk land iemand zich moet hechten in een wereld met vage contouren?

Kom ze ontdekken van 7 oktober 2020 tot 25 april 2021 in het Joods Museum van België

L’histoire du Maroc incarne un cas exceptionnel de convivialité judéo-musulmane. Présents depuis plus de deux mille ans, Juifs et Musulmans ont vécu côte à côte pendant des siècles. A travers ces photographies, les objets, coutumes et traditions de ces femmes et hommes nous sont révélés. Une centaine de clichés inédits pris par Aron Zédé Schulmann au début des années 1950, pour immortaliser l’histoire des Juifs du Maroc, fut présentée.

Cette exposition est réalisée en coopération avec le CCJM. Elle est accompagnée de textes rédigés par les élèves du Lycée Guy Cudell de Saint-Josse qui, encadrés par leurs professeurs de français et d’histoire, ont décidé d’élargir le thème original en se focalisant sur les rapports entre Juifs et Musulmans de la naissance de l’Islam jusqu’au au déclin de l’Empire ottoman.

Cette exposition est itinérante. Elle a été présentée à la Maison Communale de St Josse du 26 janvier au 3 février, dans quatre Maisons de quartier de la Ville de Bruxelles (Midi, Haren, Willems et Rossignol), du 9 février au 3 mars, à la Maison des Cultures et de la Cohésion Sociale à Molenbeek du 9 au 26 mars, au Parlement bruxellois en mai et à la Maison Communale d’Evere en septembre 2017. Cette exposition a connu un véritable engouement et nous a permis de toucher des publics très variés, en allant directement sur place, dans des communes où les habitants ne franchissent pas toujours les frontières invisibles de l’espace bruxellois.

Elle fut accompagnée de nombreuses activités dont des conférences, projections de films, ateliers de calligraphie, ateliers olfactifs et concerts. Le dossier pédagogique suivant est mis à la disposition des professeurs, animateurs et encadrants.

Vandaag wonen in Brussel meer dan 180 nationaliteiten naast elkaar. Dat cijfer spreekt op zich al tot de verbeelding, maar al die emigranten hebben ook nog eens hun eigen geschiedenis, hun eigen parcours en hun eigen verwachtingen.

Sinds 1830 hebben we verschillende opeenvolgende emigratiegolven gekend. Waarom hebben deze vrouwen en mannen hun land verlaten? Is Brussel voor hen een toevluchthaven geweest?

Deze tentoonstelling vertelt hoe de Belgische hoofdstad geleidelijk aan is veranderd tot een ‘wereldstad’. Over een periode van bijna twee eeuwen beschrijft zij het parcours van de buitenlanders die zich voor enkele maanden of voor altijd in Brussel hebben gevestigd en doet dat aan de hand van de voorwerpen die deze mensen met zich mee hebben gebracht, hun persoonlijke getuigenissen of hun familiefoto’s.

Naast dit historische luik stelt ‘Brussel, toevluchthaven?’ het werk voor van Kika Nicolela, Thomas Israël, DK Ange, Nadia Berriche, Thomas Marchal, Christopher de Béthune, le collectif Farm Prof, In Your Box Project, Ilyas Essadek et Herman Bertiau, kunstenaars die in Brussel wonen (fotografen, street artists, beeldhouwers, videomakers) en die in hun werk het thema van migratie en culturele diversiteit in het Brussel van vandaag aan bod laten komen.

Filmvertoningen, participatieve artistieke performances, lezingen en workshops zullen extra weerklank geven aan deze tentoonstelling, die wordt georganiseerd door het Joods Museum van België en het Rijksarchief met de medewerking van het Centrum voor Joods-Marokkaanse Cultuur. Bij de tentoonstelling hoort ook een speciaal nummer van de Interculturele Agenda van het Brussels Centrum voor Interculturele Actie. Deze tentoonstelling is drietalig: Nederlands, Frans en Engels.

« Le Chantier Poétique » werd sinds 2015 in het Joods Museum van België opgezet door de Brusselse kunstenaar Stephan Goldrajch aan de hand van kostuums, tekeningen, foto’s en video’s. Met zijn project verwijst hij naar de basisverhalen uit de bijbel en de verbouwing van het museum.
Deze jonge beeldende kunstenaar, die voor dit project samenwerkt met fotograaf Myriam Rispens, beoefent allerlei kunstdisciplines (tekenen, haken, weven, borduren, naaien…). Hij beleeft zijn werk als creator als een antwoord op de behoefte om « banden te smeden ». Een reconstructie maken van de systemen van verwantschap tussen de mens en zijn omgeving en tussen culturen: dat is de uitdaging van de plastische en politieke weg die hij volgt.

“Amy Winehouse, een familieportret” geeft een ruime blik van het leven van een unieke zangeres. Aan de hand van persoonlijke voorwerpen, onuitgegeven geschriften en familiefoto’s vertelt deze tentoonstelling over het ontstaan van een icoon uit de popcultuur, vanaf haar voorvaderen die uit Wit-Rusland kwamen tot haar succes in de Londense scene en later wereldwijd. Maak kennis met Amy Winehouses passie voor muziek, mode, tatoeages, maar ook haar gehechtheid aan Londen, haar familie en haar joodse roots.

Deze tentoonstelling werd samengesteld in samenwerking met haar broer Alex en haar schoonzus Riva. Ze was eerder al te zien in Londen, San Francisco, Amsterdam en Melbourne. Ze is nu tot slot te zien in Brussel, voordat de unieke stukken terugkeren naar de familie Winehouse.

Ontdek de vrouw achter de muziek in een intieme en aangrijpende tentoonstelling.

In de verlenging van de tentoonstelling ‘Leonard Freed, een wereld fotograferen in wanorde’ werkt het Joods Museum van België samen met het Brussels Street Photography Festival (BSPF), dat de stad Brussel in de kijker zet!

De tentoonstelling Eyewitness in Brussels, waarin de 21 finalistenfoto’s van deze fotografiewedstrijd worden geëxposeerd, loopt tot zondag 17 maart 2019 en valt samen met de Museum Night Fever op zaterdag 23 februari 2019.

VERLENGD TOT 18 APRIL 2021

Over Kurt Lewy

Schilder, emailleur en illustrator Kurt Lewy (1898 – 1963) werd geboren in Essen (Duitsland), waar hij van 1929 tot 1933 lesgeeft in grafische technieken aan de Folkwang Schule. Meteen bij de opkomst van het nazisme wordt de joodse kunstenaar uit zijn functies ontzet. Twee jaar later vlucht hij weg uit Hitler-Duitsland en gaat zich in Brussel vestigen.

In mei 1940 wordt Kurt Lewy door de Belgische overheid gevangengenomen als vijandig persoon, en opgesloten in de kampen van Saint-Cyprien en van Gurs. In 1942 slaagt hij erin te vluchten en keert hij terug naar Brussel, waar hij gedurende een twintigtal maanden ondergedoken leeft. In juni 1944 wordt hij gearresteerd door de nazi’s, die hem tot aan de Bevrijding opsluiten in Mechelen.

Na de Tweede Wereldoorlog stapt Kurt Lewy af van de figuratieve thema’s die hem tot dan toe hebben geleid in zijn werk, dat in het begin werd beïnvloed door het Duitse expressionisme. Als figuratief schilder krijgt hij belangstelling voor de abstractie, die hij tot aan zijn dood zal blijven verkennen. Zijn geometrische zoektocht wil “het overbodige, het vluchtige, het chaotische uitschakelen” en bevrijdt hem van de angsten waarin de nachtmerrie van de oorlog en ook zijn isolement als emigrant hem hadden gestort.

De tentoonstelling

Deze tentoonstelling berust op de collecties van het Joods Museum van België, maar ook op werken van de Antwerpse galerie Callewaert Vanlangendonck en verschillende privécollecties. Zij richt de schijnwerpers op een niet te missen maar vandaag in vergetelheid geraakte figuur van de Belgische naoorlogse schilderkunst. Ze openbaart een oeuvre dat, als boeiende neerslag van de evolutie van de geschiedenis van de twintigste-eeuwse kunst, een weg laat zien die uitgaat van het figuratieve en uitkomt bij het abstracte.

Deze tentoonstelling wordt georganiseerd in partnerschap met galerie Callewaert-Vanlangendonck. Kom ze ontdekken van 11 september 2020 tot 18 april 2021 in het Joods Museum van België.

Tentoonstellingscatalogus

Het Joods Museum van België, in samenwerking met de Antwerpse galerie Callewaert-Vanlangendonck, presenteert met veel genoegen de eerste catalogus sinds 1980 over de kunstenaar Kurt Lewy. Deze catalogus is te koop aan de balie van het museum en is een waardevolle aanvulling van uw bezoek aan de tentoonstelling Kurt Lewy. Towards Abstraction.

Voor meer informatie > info@mjb-jmb.org

Over de tentoonstelling

In de collectie maakt u kennis met voorwerpen, liederen en kostuums, maar via het beeldmateriaal ook met knowhow en ceremonieën (huwelijk, besnijdenis, begrafenis).Er werd gekozen voor Marokko en zijn twee belangrijkste en zelfs stichtende gemeenschappen, de islam en het jodendom. De exclusieve getuigenis van de wijze waarop zij samenleven, maakt van het land een mooi voorbeeld in vergelijking met andere landen ter wereld, en met name de Arabisch sprekende landen.Aan de hand van hun gezamenlijke geschiedenis, waar vooral in de 19e eeuw ook het christendom is bijgekomen, wil de tentoonstelling aantonen dat elke gemeenschap in de belangrijke fasen van het menselijke leven soortgelijke riten en tradities kent, die vaak op elkaar geïnspireerd zijn.

Deze tentoonstelling werd ontwikkeld in partnerschap met het Amerikaanse agentschap Magnum en brengt een retrospectieve van het werk van de joodse Amerikaanse fotograaf Leonard Freed (1929 – 2006).

Minderheden, oorlog, revolutie, rassendiscriminatie, werk, plezier, ordehandhaving, armoede, kunst en ook het dagelijks leven staan centraal in het werk van deze “documentaire fotograaf”. Leonard Freed probeert de redenen te begrijpen die mensen ertoe drijven om te doen wat ze doen, door aandacht te hebben voor sleutelmomenten in de politieke geschiedenis van de wereld, die hij beleeft als geëngageerd getuige. Het Israëlisch-Palestijns conflict (sinds 1948), de burgerrechtenbeweging in de Verenigde Staten (1954 – 1968), Duitsland tijdens de Koude Oorlog en ook de revolutie in Roemenië (1989): Leonard Freed kiest zijn onderwerpen allerminst toevallig en wil met zijn foto’s een aanklacht formuleren tegen de wereld zoals hij is.

Kom en (her)ontdek, dankzij de unieke kijk van een van de grote fotografen van de twintigste eeuw, de gebeurtenissen die de hedendaagse geschiedenis hebben getekend.

Stéphane Mandelbaum, geboren te Brussel in 1961, maakte al vanaf zijn kindertijd op een geobsedeerde manier tekeningen, die de rode draad vormen van het verhaal dat deze monografische tentoonstelling toont. Op 25-jarige leeftijd werd hij in verdachte omstandigheden vermoord door figuren uit de onderwereld. Een van de beste specialisten van zijn repertoire vat zijn leven treffend samen: ‘Mandelbaum zette geweld op papier, en zo kwam hij zelf ook aan zijn einde.’

Het iconoclastische œuvre van Stéphane Mandelbaum valt te lezen als het dagboek van een kunstenaar, dat aan de ene kant is gecreëerd door een fictief personage, en aan de andere kant door een identiteitszoektocht dat wordt gedragen door zijn joodse afkomst.

De tekeningen van Mandelbaum vormen een denkbeeldig geheel op papier en laten veel willekeurigheid achter in het artistiek project dat gevormd werd door een kluwen van verweven lotsbestemmingen (hij was gefascineerd voor Pasoloni Bacon Rimbaud), geprojecteerde beelden (Jiddische geschriften integreerde hem) maar ook door confrontaties met de realiteit (misdaden in België). Het resultaat is een expressionistisch en ambigu werk, waarin een sterke wil om te beledigen opvalt.

Na een expositie in het Centre Georges Pompidou in Parijs is het Joods Museum van België verheugd om deze tentoonstelling te organiseren van 14 juni tot 22 september 2019.

Photo : ® Isabelle Arthuis

Art on Paper organiseert voor het eerst een Brussels Drawing Weeken wij zijn trots dat we hieraan meewerken!

Vanaf 22 oktober zal het Art et Marges museum onze ruimten inpalmen. In de vorm van “carte blanche” toont Art et Marges een reeks gevoelige tekeningen van symbolische kunstenaars uit hun collectie van zo’n 3500 kunstwerken van de “art brut” en aanverwante stromingen.

© Yassir Amazine, Coll. Art et marges musée

Hoe ontstaan superhelden? Aan de hand van meer dan tweehonderd werken vertelt de tentoonstelling ‘Superheroes Never Die. Comics and Jewish Memories’ hoe de Amerikaanse strip van bij het begin en tot vandaag altijd verstrengeld is geweest met het tumult van de geschiedenis.

Aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog wekt een generatie van joodse Amerikaanse tekenaars, die zich zo graag willen inburgeren dat ze hun buitenlands klinkende familienaam verbergen, de meest bekende superhelden tot leven: Batman, Superman, Captain America of Spiderman. Bijna een eeuw later zijn de superhelden nog altijd centrale figuren in onze hedendaagse culturen. Hoewel zij vandaag opkomen voor andere doelen, zijn de thema’s van identiteit en integratie die al in de jaren 1930 werden aangekaart, nog altijd aanwezig. Want een samenleving in crisis heeft altijd superhelden nodig.

Deze tentoonstelling is georganiseerd met het Musée d’art et d’histoire du Judaïsme Paris en het Joods Historisch Museum in Amsterdam.

Het Joods Museum van België stelt “Horizontal Mattress” voor, een tentoonstelling van de Israëlische kunstenares Aviv Szabs.

De jonge beeldend kunstenares (1992) ontwikkelt hier een volledig nieuwe creatie, die kadert in een project dat drie jaar geleden van start ging in Tel Aviv. Alles begint met een bijna banaal beeld van een door de tijd vergeelde matras, die op straat is achtergelaten tussen het vuilnis. Een beeld dat haar plotseling overvalt en aanspreekt. Wat zal er gebeuren met dit voorwerp dat de intimiteit heeft beschermd?